Het Historisch Genootschap Beemster heeft begin 2017 een tentoostelling gehouden met het onderwerp "Boerderij in brand". Reden voor ons om ook hier de uiteindelijke fotoserie te plaatsen.

 

24-10-1915 Jisperweg 102, genaamd Het Jaagschuitje.

Het was de eerste grote brand die met de nieuwe motorspuit " De Eureka" werd bestreden. Des ondanks brandde, behalve een partij hooi, de hele boerderij uit. De nieuwe motorspuit heeft een aantal dagen staan nablussen. Tijdens de brand waren de drie en de zes uit de Zuidoostbeemster ter assistentie aanwezig. Bewezen werd dat goede samenwerking tussen de verschillende manschappen nog duidelijk ontbrak. De motorbrandspuit was in 1912 in dienst gekomen. Het werd getrokken door een paard.

 

08-11-1924 Westdijk 37, genaamd De Volharding.

Dit was de eerste boerderijbrand voor de in dat jaar gekochte T-Ford. De boerderij van R. Smit brandde volledig uit. De oorzaak was vermoedelijk het omvallen van een kaars, die nabij het  z.g. hooischot stond te branden.

 

07-02-1930 Westdijk later Wormerweg 3.

De brandweer heeft 120 meter slang gebruikt bij deze brand en de pomp heeft bijna 6 uur op lage toeren gewerkt. Er werd 27 stuks vee gered, twee koeien en twee kalveren kwamen in de vlammen om. De oorzaak van de brand was de aanleg van een brongasleiding naar een in de stal staande benzinemotor. Doordat de hoofdkraan van het brongas open stond vulde de stalruimte zich met gas. Toen dit in aanraking kwam met een brandende lamp was het leed niet meer te overzien, de hooiberg vloog in brand. Omdat eerst zelf bluspogingen werden ondernomen werd de brandweer te laat gealarmeerd. De boerderij brandde tot de grond toe af.

 

29-07-1930 Middenweg 104, genaamd De Oude Lijnbaan.

Op dinsdagmorgen brak de brand uit door hooibroei. Buren hadden zware rook uit het dak zien komen en waarschuwde de brandweer. Zij rukten uit met twee autospuiten De T-Ford en de op 15 maart van dat jaar ontvangen nieuwe autospuit de A-Ford. Op een klein gedeelte na is de hele boerderij afgebrand. Het nablussen duurde tot vrijdagmorgen.

 

24-09-1930 Purmerenderweg 2

De boerderij brandde tot de grond toe af. Vermoedelijk oorzaak was een brandende gaslamp in de paardestal. Men dacht aanvankelijk dat men de brand zelf met emmers had geblust. Maar toen men later weer in de stal gingen kijken bleek de brand al weer zo te zijn opgelaaid, dat aan zelf blussen niet meer te denken viel.

04-01-1932 Westdijk 11 (nu 26), genaamd: Prinsenvelde.

De eerste brand in 1932 werd door omwonende aan de Klaterbuurt telefonisch gemeld. De brandweer was met beide motorspuiten snel ter plaatse en kon het woongedeelte alsmede het vierkant van de boerderij behouden. Er was wel veel water- en rookschade.  De rest ging in vlammen op. Het aanwezige hooi vergde veel nablustijd.

Tijdens het nablussen stuitte de brandweer op vreemde instrumenten en voorwerpen. Als gauw bleek dat deze gebruikt werden voor het illegaal stoken van jenever. Men vond er negen kuipen met een gistend vocht en een aantal benzinebranders. De bewoner werd door de politie gearresteerd en bekende dat er in de dars een illegale en geheime distilleerderij was. De oorzaak van de brand werd nu wel duidelijk. Bij het in bedrijf stellen van de jeneverstokerij ging het mis en ontstond de brand.

21-07-1932 Middenweg 70, genaamd Beemster Midden.

De brand is waarschijnlijk door hooibroei ontstaan. De knecht, die ’s avonds laat thuis kwam, ontdekte de brand en waarschuwde de familie. Toen de brandweer arriveerde stond de hele boerderij al in lichterlaaie. De boerderij brandde geheel af, alleen de schuur en een hooiklamp bleven behouden. Twee weken later begon aannemer Braak aan de herbouw van de boerderij.

19-10-1933 Purmerenderweg 1.

Van deze boerderijbrand zijn geen gegevens verder van.

 

21-11-1933 Nekkerweg 15, genaamd Kent u Zelve.

De brand ontstond door hooibroei. Bij aankomst van de brandweer, met twee spuiten, sloegen de vlammen al uit het dak. Het vuur was de brandweer spoedig de baas. Het nablussen duurde de hele nacht. Er waren nog drie dagen nodig om het hooi te blussen.

 

18-07-1934 Jisperweg 68, genaamd Rabbit hill.

Deze boerderij werd door de bliksem getroffen. Toen de brandweer arriveerde sloegen de vlammen al aan alle kanten uit de boerderij. Er was een groot gevaar voor vuuroverslag naar het aangrenzende woonhuis. Door de oosterwind werd daar overheen een ware vonkenregen meegevoerd. Dat maakte het blussen voor de brandweer niet gemakkelijk.

Een verslaggever van de krant schreef het volgende; Met de nog aan alle kanten van de hemel opflitsende bliksemschichten vormde het een fantastisch schouwspel, maar onder leiding van commandant Molenaar werd door de vrijwillige brandweer een systematische aanval op het vuur ondernomen.   Volgens de krant was het vuur na een kwartier bedwongen. Het woonhuis en hooiklampen bleven gepaard. Wel kwamen er acht varkens en veertig kippen in de vlammen om.

 

16-01-1937 Jisperweg 10, genaamd Boreelhoeve.

Deze boerderijbrand werd door voorbijgangers ontdekt en waarschuwden de aan tafel zittende bewoners die net van het melken thuis waren.  Er waren drie zieken in huis die met moeite enige kleding konden aan- trekken en het pand verlaten. Er werd getracht het vee te redden, echter voor 20 koeien en 2 paarden kwam de redding te laat. Door deze reddingsactie werd de brandweer pas na een halfuur gealarmeerd. Toen de brandweer arriveerde was de situatie al hopeloos. Met vijf stralen uit twee spuitenwagen werden de restanten spoedig geblust. De oorzaak van de brand was hooibroei.

Na deze brand heeft commandant Molenaar een vernietigend oordeel gegeven over de beveiliging in panden, met name boerderijen. Naar zijn mening moest elke stal meer dan 1 naar buiten draaiende deur hebben, die zo breed mogelijk moest zijn.  Verder vond hij dat er bij nieuwbouw tot in het dak een brandmuur tussen de hooiberg en stal moest worden opgetrokken. Ook waarschuwde hij voor het brandgevaar in de tegenwoordige boerderijen. In de nabijheid van hooi mochten geen stook- en kookplaten aangelgd worden. Zelfs lampjes moesten op voldoende afstand van het hooi worden aangebracht.

 

20-11-1940 Oosthuizerweg 72, genaamd Boerderij met de duifjes.

Voor deze brand rukten beide autospuiten, waaronder de Chevrolet uit 1938,  uit maar bij aankomst bleek dat er weinig te redden viel. De bewoners hadden eerst zelf het vee gered en pas daarna de brandweer gewaarschuwd. Naast het vee werden een klamp hooi en een schuur gespaard.Het smeulende hooi in de berg heeft daarna nog twee nachten wachtdienst gekost. Naar aanleiding van deze diensten werd het idee geopperd om het hooi voortaan door anderen uit elkaar te laten halen.

 

30-08-1942 Noorddijk 25.

Blikseminslag was de oorzaak van deze boerderijbrand. De vrijwiliige brandweer rukte met twee spuiten uit en bij aankomst stond het gebouw al in lichterlaaie. Met het blussen en het uithalen van de hooiberg was de brandweer de gehele nacht en de volgende dag druk doende. Het enige dat gespaard bleef was een schuurtje.

 

08-04-1943 Westdijk 50, genaamd De Platluis.

Voor deze brand werd er uitgerukt met de grote Ford-spuit onder leiding van C. Genius. Bij aankomststond de boerderijrondom in het vuur en vlam. De bewoners hadden met behulp van buren het vee en de huisraad kunnen redden. Er werd ogenblikkelijk water gegeven, hieraan is het te danken dat drie schuren konden owrden behouden. De oorzaak was het neerkomen van brandbommen. Twee waren er op de boerderij gevallen en 1 op een van de schuren. Van de twee, die op de boerderij waren gevallen wist eigenaar Ten WOlde er 1 onschadelijk te maken. De andere brandbom lag op een vierkantsbalk en was onbereikbaar.

24-07-1946 Oostdijk 21, genaamd Langewijck.

Bij het blussen van deze brand gingen veel dingen mis. De snel ter plaatste aanwezige brandweer kreeg last van een motorstoring waardoor de pomp niet meer werkte. De oorzaak was een te lange aanzuigbuis waardoor de motor te veel toeren moest maken. Er waren veel op- en aanmerkingen uit het aanwezige publiek. De brandweerlieden lieten zich niet intimideren en deden van wat er van hun verwacht werd. Dat het hele pand verloren is gegaan komt niet alleen door de motorstoring, bij aankomst stond de kapitale boerderij al grotendeels in de brand.

 

06-01-1947 Middenweg 57, genaamd Pijlenburg.

De stolp Pijlenburg werd volledig in de as gelegd. De brand maakte een onvergetelijke indruk op diegene die er bij waren. De boerderij was een van de mooiste en oudste uit de Beemster. Doordat er flink gestookt werd brak er een schoorsteenbrand uit. Al gauw breidde het vuur zich uit en stond de hele boerderij in vlam. Toen de brandweer arriveerde brandde het woonhuis en het hooi. Er was een felle ooster wind en het vroor 15 graden. De brandweer moest bijten hakken in het ijs om bij het bluswater te komen. Ook de sloot aan de andere kant van de Middenweg werd open gehakt om voldoende bluswater te verkrijgen. Het vuur vloog als een inferno door het rieten dak. Het was voor de brandweer niet te houden. Bijna 14 uur is de brandweer in de weer geweest. Constant wakend dat de bluswatertoevoer niet zou bevriezen. Daags na de brand leken de restanten van de boerderij op een groot ijspaleis, in de fruitbomen hingen grote ijspegels. Een vastgevroren zuigbuis kon pas na het invallen van de dooi opgeruimd worden.

 

31-01-1950 Purmerenderweg.

Op deze dag brandde het perceel van de fam. Sjoerds aan de Purmerenderweg volledig af. De bestrijding liep wat ongelukkig. De telefonische melder had de plaats van de brand niet goed doorgegeven waardoor het een geruime tijd duurde voor men ter plaatse was. Het weer was hier ook debet aan. De weg was door opvriezing spiegelglad geworden xodat er langzaam gereden moest worden. Eenmaal aangekomen bleken de sloten ook nog eens dicht gevroren te zijn. Het duurde enige tijd voordat men een behoorlijke bijt kon hakken en met de blussing kon beginnen. Inmiddels hadden omstanders het meeste huisraad kunnen redden.

31-10-1950 Volgerweg.

Ook de boerderij van A. Broersma aan de Volgerweg brandde volledig af als gevolg van een brandmelding die door allerlei oorzaken te lang onderweg was. Buren hadden de brand ontdekt en hadden problemen ondervonden met de pas in bedrijf gestelde automatische telefoon in het rayon Purmerend. Men kon er niet goed mee overweg.

 

26-09-1953 Volgerweg 14, genaamd Cornelia-hoeve  (voorheen: Oog in ’t Zijl)

De brand ontstond op deze zaterdagochtend tussen 08.00 en 09.00 uur. De spoedig aanwezige brandweer zag van verre dat de boerderij al goed in de brand stond. Ter nauwer nood kon het vijf jarige dochtertje van de bewoners gered worden.  De huisraad, hooi en stro en verschillende landbouwmachines gingen in de vlammen op. De brand is achterin de boerderij ontstaan bij het koken van de voerappels.

Er was dichte mist deze dag. De buren hadden hierdoor niets gemerkt van de brand.Tegen de middag rukte de brandweer in. Wat restte waren twee overeind staande muren en een rokende puinhoop. Weer was de Beemster een kapitale boerderij armer.

De boerderij is herbouwd. Op vrijdag 8 oktober 1953 werd de herdenkingssteen officieel onthuld. Op de steen staat:

FLAMMA DESTRUCTA SED INSTAURATA

1953-PRIMUM LAPIDEM POSUIT E.M.BELONJE-VERFAILLE

“Door brand vernield maar opgericht.

De eerste steen gelegd door mevrouw E.M.Belonje-Verfaille”

Vanaf dat moment was de Beemster een nieuwe Cornelia-hoeve rijker. Geen stolp maar een stal opgebouwd uit spanten, overeenkomstig de bouwwijze die voor de Zuiderzeewerken in die tijd gebruikelijk was. Zowel het exterieur als het interieur vertoont veel gelijkenis met het Wieringermeertype.

 

26-08-1956 Jisperweg 1

In de nacht van 25 op 26 augustus 1956 sloeg de bliksem in de kapitale boerderij. Bij aankomst van de brandweer sloegen de vlammen aan alle kanten uit de boerderij. Er viel niets meer te redden van dit eens zo prachtige pand, slechts twee buitenmuren bleven overeind staan.

 

26-07-1959 Zuiderweg 1

Het was Beemster Feestweek. De brandweer van de Graft-de Rijp dacht dat de brand op hun grondgebied lag en rukte uit. Het lag echter op het grondgebied van de Beemster brandweer. Gezamenlijk werd de brand bestreden. Desondanks brandde de boerderij tot de grond toe af. Nablussen van de smeulende resten restte.

 

03-09-1961 Zuiderweg 16, genaamd Zamenhof.

In de nacht van 2 op 3 september brak de brand uit. De oorzaak was hooibroei. Aanvankelijk probeerde de brandweer de brand van binnen uit te bestrijden. Echter al snel sloegen de vlammen door het dak heen. De manschappen moesten met spoed naar buiten. Van de boerderij en de inboedel bleef niet meer over dan een ruïne.

 

28-09-1961 Jisperweg 6.

Er was een grimmig onweer op deze dag. De bliksem sloeg in de boerderij. De uitruk met de open brandweerwagen was met dit weer geen pretje. De hemel kleurde van verre al oranje-rood, doorklieft door felle bliksemflitsen en striemende regen. De boerderij ging geheel verloren. De brandweer heeft alles op alles gezet om de belendende percelen te sparen. Pas na 24 uur blussen kon het laatste brandweervoertuig terug keren naar de kazerne.

 

03-03-1964 Middenweg 4.

Deze boerderij van de familie Dekker ging ten prooi aan een groot vlammenzee.

 

28-05-1964 Oosthuizerweg 80.

Samen met het brandweerkorps uit Oosthuizen werd deze brand bestreden. Door de hevigheid van de brand was er van de boerderij niets meer over.

 

18-07-1964 Zuiderweg 34, genaamd Nova Cura.

Deze boerderij werd door blikseminslag getroffen. Bij aankomst van de brandweer, die met groot materiaal was uitgerukt, brandde de boerderij als een fakkel. Alleen een kluis en het zondagse zwarte pak voor de kerkgang konden gered worden. Van de eens zo prachtige boerderij was niets meer over.

 

30-06-1965 Middenweg 99, genaamd Phoenix, na de herbouw.

Bij de uitruk van de brandweer naar deze brand zagen de brandweerlieden al van verre de zware rookwolken opstijgen. De Middenweg was afgesloten, dit betekent dat de brandweer een “blok” om moest omrijden. Toen de brandweer arriveerde kwamen de vlammen al boven het dak uit. Het pand brandde geheel uit. Helaas was er weer een mooi historische boerderij verloren gegaan.

 

10-05-1971 Hobrederweg 36.

Deze stolpboerderij is geheel in vlammen opgegaan. De brandweer kon er niets meer van redden. Met moeite werden werd vuuroverslag naar belendende percelen voorkomen.

 

30-05-1972 Jisperweg 22.

De uit 1912 daterende boerderij brandde geheel af. De brand was in de nok van de boerderij begonnen. De woning is met veel waterschade behouden. De eigenaar woonde net twee maanden in deze boerderij en was daarvoor grotendeels verbouwd en gemoderniseerd.

De brand werd door de buren ontdekt.

 

13-10-1973 Oosthuizerweg 71, genaamd Radbouthoeve.

Er moest opgetreden worden voor een brand in de boerderij van de fam. Vriend. Tijdens de snelle heenrit zag men reeds van verre de metershoge vuurkolom aan de hemel. De oorzaak van deze brand was vermoedelijk hooibroei die iets te luchthartig was beoordeeld. Van het pand bleef niet veel over. Van de inhoud van de brandweerkeukenwagen ook niet. Er waren tijdens deze langdurige klus meer dan 60 broodjes en 3 pannen soep opgegeten. De blusvoertuigen hadden in die tijd meer dan 390 liter benzine verbruikt.

 

19-12-1973 Jisperweg 1, voor de 2e keer in brand.

Voor de tweede keer werd de boerderij op dit adres door brand getroffen. Vorige boerderij brandde 17 jaar daarvoor af, in 1956. Toen de brandweer arriveerde stonden zowel het woongedeelte alsmede de boerderij al in lichter laaie. De schuur met koeien kon worden behouden. Voor 11 koeien, die in de boerderij stonden, kwam hulp te laat. Hooibroei bleek de oorzaak te zijn van deze enorme brand. Het nablussen heeft twee dagen in beslag genomen.

18-05-1974 Middenweg 1.

In nog geen halfuur tijd brandde deze boerderij tot de grond toe af. Er waren geen persoonlijke ongelukken, maar de materiele schade was groot. Brand is waarschijnlijk veroorzaakt door onoplettendheid bij het verbranden van afval vlakbij de boerderij door een Amsterdamse gast. Door het rieten dak en een felle wind verspreidde het vuur zich snel. Met vijftien spuiten bestreed de brandweer van Beemster en Avenhorn de brand, al was het meer nablussen dan brand bestrijden.

 

18-02-1979 Hobrederweg 12.

Met een snelle rit ging de brandweer op deze boerderijbrand af. Al van verre zagen de spuitgasten door het ijzige en besneeuwde landschap de grote vuurzee veroorzaakt door het brandende rieten dak. Rondom de boerderij staken de zwart gebrande rietstengels in de hagelwitte sneeuw.

De kolossale brand bood een onvergetelijke aanblik voor hulpverleners en toegestroomd publiek. Na het moeizaam hakken van bijten in de ijslaag kon pas met blussen begonnen worden. Slechts smeulende resten bleven over.

 

01-08-1979 Westdijk 33, genaamd Suriname.

De brandmelding was: schoorsteenbrand. Bij het aanrijden zagen de brandweerlieden dat het een uitslaande brand was. Er werd assistentie vanuit de Rijp aangevraagd. Vanuit Purmerend werd extra perslucht aangevoerd. Ondanks alle hulp ging ook deze mooie boerderij door de vlammen geheel ten onder.

 

18-10-1979 Jisperweg 106, genaamd Elizabethhoeve.

De eerste boerderij is destijds al in brand gegaan en herbouwd in 1827.

Op 18 oktober 1979 ging de derde boerderij in vlammen op. Er was weinig te redden. Na het blussen was alleen een zwartgeblakerd omhulsel over.

Een bewoner was die dag in de boerderij aanwezig en heeft vele foto’s gemaakt van de brand. Ook heeft hij aan de commandant van de brandweer, de heer Visser, uitleg gegeven hoe de boerderij in elkaar stak.

 

 

24-05-1981 Zuiderweg 97.

De forse rookpluimen gaven al direct aan dat het om een uitslaande brand ging. De in 1910 gebouwde boerderij is geheel in de vlammen op gegaan. Het werd door de eigenaren gerestaureerd. De bewoners woonde gedurende de restauratie in een caravan, ook die ging in vlammen op. De brandweer was met groot materieel uitgerukt. De jarenlange restauratie was helaas voor niets geweest. De oorzaak van de brand is niet achterhaald.

 

26-08-1981 Hobrederweg 33, genaamd 't Groene Hart.

Het was de tweede grote brand in rij in 1981. De snel aanwezige brandweer kon ternauwernood het woongedeelte behouden. Wel liep het veel water en rook schade op. De brand werd ontdekt door de buren die op het land aan het werk waren. Toen de eigenaar gewaarschuwd werd sloegen de vlammen al uit het dak. De gehele voorraad hooi moest verwijderd worden. Er gingen ook een aantal landbouw-werktuigen en auto’s in vlammen op. Uiteindelijk stortte het dak van de schuur volledig in. De brandweer was met alle bluseenheden uitgerukt. Het blussen en vooral het nablussen nam een flinke deel van de dag in beslag. De oorzaak van de brand is nooit gevonden.

 

14-04-1993 Mijzerweg 4.

De boerderij aan de Mijzerweg branden compleet uit. Oorzaak was waarschijnlijk een gaskachel. De bewoner kon gelukkig nog zijn 2 honden redden.

 

23-05-1994 Volgerweg 16, genaamd Elk zijn Tijd.

Deze boerderij was in gebruik als jongveestal. De boerderij en de stal gingen totaal verloren. Toen de brandweer arriveerde was het dak al ingestort. De brandweer heeft voorkomen dat het naastliggende woonhuis in brand raakte. Een enorme klus omdat door de wind de vlammen tegen de zijkant van het woonhuis kwamen. Ook was er veel rook- en waterschade.

              

 

24-10-2007 Jisperweg 129.

Deze kapitale boerderij is in zijn geheel afgebrand. Tijdens het aanrijden was de vuurzee al duidelijk te zien vanaf de kazerne in de Middenbeemster. Er viel geen eer meer te behalen. Door opschaling is vuuroverslag naar de andere boerderij aan de overkant voorkomen. De boerderij werd niet door de eigenaar bewoond, maar was verhuurd. Tot op heden is de boerderij is niet herbouwd. Er is een start gemaakt met de herbouw. Dit gebeurt door de eigenaar zelf, hoofdzakelijk in de weekenden.

 

 

31-12-2013 Mijzerweg 1a.

De boerderij was niet bewoond. Op deze oudejaarsavond leek de brand aanvankelijk geblust maar laiide in de vroege nieuwjaarochtend van 1-1-2014 weer op. Met vereende kracht is de naastgelegen boerderij, op 2 meter afstand, bewaard gebelven, uiteraard met dank aan de windrichting. Het pand is niet herbouwd. (Stond nabij Mijzerweg 1)

Tot zover de boerderijbranden in de Beemster. Wij hopen dat het bij deze boerderijen blijven.